W jaki sposób dzieci postrzegają śmierć?
Nam, dorosłym bardzo trudno rozmawiać z dziećmi o śmierci osoby bliskiej. Nasze pociechy (zwłaszcza jeżeli są młodsze) nie mają wystarczającej wiedzy dotyczącej tego tematu, stąd mogą zadawać bardzo dużo pytań (co może uczynić rozmowę jeszcze trudniejszą). Dzieci mają zwykle problemy ze zrozumieniem czym jest śmierć – jak ona wygląda, na czym polega, co dzieje się z ciałem po śmierci.
O śmierci z dziećmi należy rozmawiać otwarcie, biorąc jednak pod uwagę ich wiek. Sposób myślenia dzieci zmienia się wraz z postępującym rozwojem:
- Dzieci w wieku od 0 do 2 lat:
– postrzegają śmierć jako rozdzielenie lub porzucenie
– odczuwają niezwykle silne emocje podczas oddzielenia od opiekuna
– nie rozumieją, w jaki sposób „funkcjonuje” śmierć
- Dzieci w wieku od 2 do 6 lat:
– wydaje im się, że śmierć da się odwrócić
– mogą odbierać śmierć osoby bliskiej jako karę za swoje złe uczynki
– myślenie magiczne charakterystyczne dla tego wieku może im sugerować, że przyczynili się do śmierci osoby bliskiej
- Dzieci w wieku od 6 do 11 lat:
– zaczynają rozumieć, że śmierć jest procesem ostatecznym i nieodwracalnym
– pojawia się myślenie przyczynowo-skutkowe
- Dzieci powyżej 11 roku życia:
– rozumieją, że śmierć jest nieodwracalna i dotyczy wszystkich (także ich samych)
– stopniowo rozwija się myślenie abstrakcyjne
Członkowie rodziny powinni zapewnić małemu dziecku szczególną opiekę i pokazać, że pojawienie się gwałtownych emocji takich jak gniew, żal, poczucie winy, niedowierzanie jest czymś zupełnie normalnym. W procesie przechodzenia przez żałobę dziecku powinien pomagać inny dorosły zapewniający (szczególnie w wypadkach, gdy zmarłym jest jeden z rodziców) dziecku odpowiednią opiekę. Dzieci muszą być także pewne tego, że w żaden sposób nie przyczyniły się do śmierci osoby bliskiej.